SEPTIC TANK အတြင္းျဖစ္စဥ္ ႏွင္႔ တည္ေဆာက္ပံု

Septic tank ( မိလႅာပိုးစားကန္) ဆိုတာ လူကစြန္႔ပစ္တဲ႔ မိလႅာ(sewage)ကို Bacteria ေပါက္ပြါးေစၿပီး ဓါတ္ျပဳတဲ႔စနစ္(Septic Action) ျဖစ္ေပၚေစတဲ႔ကန္ ျဖစ္ပါတယ္။

Inlet pipe က ဝင္လာတဲ႔ မိလႅာ(sewage)ဟာ Chamber 1 ထဲကိုက်ေရာက္ၿပီး ၃ ရက္မွ ၇ ရက္ခန္႔အတြင္း Anaerobic  လို႔ေခၚတဲ႔ Bacteria တစ္မ်ိဳးေပါက္ပြါးလာပါတယ္။

AnaerobicBacteria ဟာ "ေလမလို အလင္းမလိုပိုး"ျဖစ္ၿပီး Oxygen နဲ႔ အလင္းေရာင္ မရွိမွရွင္သန္ႏိုင္ပါတယ္။ Anaerobic Bacteriaက Sewage ကို ေခ်ဖ်က္ (စားသံုး) ၿပီးေနာက္ သူတို႔က စြန္႔ထုတ္လိုက္တဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဟာ Inlet pipe က ဝင္ေရာက္လာတဲ႔ေရအရွိန္နဲ႔ တေရြ႕ေရြ႕ Chamber 2 ဘက္ကို ေရာက္ရွိသြားၿပီး Aerobic Bacteria ဆိုတဲ႔ပိုးတစ္မ်ိဳးထပ္မံေပါက္ပြါးလာပါတယ္။ Aerobic Bacteria ဟာ"ေလလို အလင္းလိုပိုး" ျဖစ္တဲ႔အတြက္Oxygen နဲ႔ Light ရရွိမွ ရွင္သန္ႏိုင္ပါတယ္။Aerobic Bacteria ဟာ AnaerobicBacteria ကစြန္႔ထုတ္လိုက္တဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းကို ဓါတ္ျပဳ(စားသံုး)ၿပီး သူကစြန္႔ထုတ္လိုက္တဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဟာSludge (အႏွစ္)အျဖစ္ထြက္ေပၚလာပါတယ္။Sludgeဟာကတၱရာေစးလို မည္းနက္တဲ႔ အေစး ျဖစ္ပါတယ္။Bacteria ေပါက္ပြါးဖို႔ ဖန္တီးေပးရန္မလိုပါ။သူ႔အလိုလို ေပါက္ပြါးပါတယ္။Chamber 1 ထဲ ဝင္ေရာက္လာတဲ႔Sewage ဟာ တျဖည္းျဖည္း အဆီမ်ားထြက္လာၿပီး Chamber 1 ထဲရွိ ေရမ်က္ႏွာျပင္အေပၚကိုတက္လာၿပီး မိလႅာဆီအလႊာ( Scum Layer)အျဖစ္ ဖံုးပိတ္သြားပါတယ္။ ဒီ Scum Layer ဟာ အေပၚမွာရွိတဲ႔ေနရာလြတ္(Free Board)မွOxygen
ကို ေရထဲေပ်ာ္ဝင္မသြားေစရန္ ကာကြယ္ေပးထားတဲ႔အတြက္ Anaerobic Bacteriaမ်ားကို ေပါက္ပြါးရွင္သန္ေစပါတယ္။ဒါေၾကာင္႔ Scum Layer မပ်က္စီးေစရန္အတြက္ Chamber 1 အတြင္း InletPipe အဝင္မွာ Tee ခံၿပီး ေအာက္မွ1'~1'6"အရွည္ရွိ Pipe ကိုဆက္ေပးၿပီး Sewage ကိုက်ေစရပါတယ္။Tee ခံထားျခင္းျဖင္႔ မိလႅာအတံုးအခဲမ်ားဟာTeeအတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ကိုရိုက္ၿပီးအပိုင္းအစမ်ား အျဖစ္ေက်ပ်က္ကာ ဓါတ္ျပဳမွဳလ်င္ျမန္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ေအာက္မွာ Pipe ရွည္ကိုဆက္ထားတဲ႔အတြက္ က်လာတဲ႔ ေရအရွိန္ဟာ Scum Layer ကို ၿငိမ္႔ၿငိမ္႔ေလးသာ လွဳပ္ရွားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။Tee ႏွင္႔ Pipe မခံဘဲ Inlet မွ directly က်ေစလ်ွင္Scum Layer ကြဲအက္ၿပီး Oxygenဝင္ေရာက္တဲ႔အတြက္Anaerobic Bacteriမ်ားမရွင္သန္ႏိုင္သျဖင္႔ Septic Action မရ
ရွိႏိုင္ပါ။Chamber1 မွ Sewage မ်ားChamber 2 ဘက္မေရာက္သြားေစရန္ေအာက္ခံအခင္းမ်က္ႏွာ ျပင္ကိုChamber 1ဘက္တြင္ႏွိမ္႔၍ Slope 1:10 to 1:20အခ်ိဳးျဖင္႔ ေစာင္းေပးထားရပါတယ္။Chamber2 ထဲေရာက္လာတဲ႔ AnaerobicBacteria ရဲ႕ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြကိုAerobicBacteria ေတြကဆက္လက္စားသံုးဓါတ္ျပဳ
ၿပီး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအျဖစ္ Sludge ေတြျဖစ္ေပၚ လာပါတယ္။ဒီလို Complete Septic Actionျဖစ္ဖို႔ Baffle Wall ဟာ ေအာက္ပိုင္းမွာ တိုးလ်ွိဳေပါက္ျဖစ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။ေရကူးေပါက္ကိုအျမင္႔မွာထားၿပီး ေအာက္ေျခပိတ္ထားရင္
Septic Action အျပည္႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။Aerobic Bacteria ေတြရွင္သန္ႏိုင္ဖို႔Oxygen နဲ႔ Light လိုတဲ႔အတြက္ Chamber2အေပၚ Cover Slab မွာ Swan Neck ကိုတပ္ဆင္ထားရပါမယ္။ Swan Neck ဟာ ေလနဲ႔အလင္း ဝင္ေရာက္ေစရန္ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။Chamber 2 မွာ Scum Layer မရွိတဲ႔အတြက္ ေရမွာ Oxygen ေပ်ာ္ဝင္
ၿပီး Aerobic Bacteria ေတြကိုရွင္သန္ေစပါတယ္။Chamber 1 မွ Sewage တခ်ိဳ႕ဟာChamber 2 ဘက္ပါလာၿပီးေရထက္ေပါ႔တဲ႔အတြက္ Chamber 2ေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာေပၚေနတာေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ဒါေတြ အျပင္
ကို ပါမသြားေစဖို႔ Outlet Pipe အဝမွာTeeခံထားဖို႔ လိုပါတယ္။Chamber1 အတြင္းရွိ Scum Layerရဲ႕ levelကိုထိန္းထားရန္ Chambers1&2ဟာ ေရလံုရပါမယ္။ Wall ခ်င္းဆံုရာ or Wall & FloorဆံုရာCornerေတြမွာျဖစ္ေစWall & Pipe ထိေနတဲ႔ အဆက္တဝိုက္မွာျဖစ္ေစ 1:2 Cement Mortar နဲ႔ ေထာင္႔ခ်ဳပ္ထားမွသာ ေရလံုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။Septic Tank အတြင္းသို႔ အျပင္ေရဝင္လ်ွင္Inlet မွမဝင္ႏိုင္ေတာ႔သလို အတြင္းေရ ထြက္သြားလ်ွင္ Scum Layer နိမ့္က်/အက္ကြဲၿပီး Septic Action ပ်က္စီးမွာျဖစ္ပါတယ္။Septic Action ျဖစ္ေနစဥ္မွာဓါတ္ျပဳၿပီး Gas ေတြထြက္ပါတယ္။ ထြက္တဲ႔ GasေတြဟာToxicျဖစ္ၿပီးေလထက္ေပါ႔ပါတယ္။ဒီ Gasေတြဟာ Free Board မွာ ေအာင္းေနရင္ Inlet မွ Sewage နဲ႔ Waste Waterေတြ မဝင္ႏိုင္ေတာ႔ပါဘူး။ (အရပ္အေခၚေလတင္းတယ္/ေလခံတယ္ လို႔ေခၚပါတယ္)Air Circulationျဖစ္ေအာင္AirOutletPipe( about 2"or1 1/2" dia.)ကို Scum Layer အထက္နံရံ or အဖံုးCoverSlab မွာတပ္ဆင္ေပးျပီးအေဆာက္အဦမွာရွိတဲ႔ AirVentPipeနဲ႔ ဆက္သြယ္ရပါတယ္။ေလဟာ အနိမ္႔မွာရွိတဲ႔ Swan Neckမွဝင္ျပီး Baffle Wall ကိုျဖတ္၍ Air Outlet
Pipe မွတဆင္႔ Vent Pipe အတြင္းသို႔ Gasေတြနဲ႔အတူေရာက္ရွိၿပီး အျမင္႔မွာထြက္သြားေအာင္လုပ္ရပါမယ္။ဒါေၾကာင္႔ Baffle Wallကို အထက္ (Slab ေအာက္) မွာ 6" ခန္႔ လႊတ္ထားေပးရပါမယ္။စတင္အသံုးျပဳတဲ႔ အခ်ိန္မွာကန္တြင္းရွိ
ေရ Level ဟာ Inlet မွ ခ်ထားတဲ႔ Pipe ႏွဳတ္ခမ္း အထက္ 3" ခန္႔အထိ ေရျဖည္႔ထားၿပီးသံုးမွသာ Septic Action ျဖစ္ေပၚမွာ ျဖစ္ပါတယ္။Cover Slab မဖံုးမီမွာ ကန္ေရလံုမလံု စစ္ေဆးဖို႔ လိုပါမယ္။Septic Action မျဖစ္ရင္အဲဒီကန္ဟာ Septic Tank မဟုတ္ဘဲSewage Storage Tank သာ ျဖစ္ေနပါလိမ္႔မယ္။

Manhole အေပါက္ကို ပိုက္ဆက္မ်ားရွိသည္႔ေနရာအနီးတြင္ ထားမွသာ အဖံုးဖြင္႔ၿပီး ပိုက္ဆက္မ်ား ျပဳျပင္ရန္ လြယ္ကူမွာျဖစ္ပါတယ္။Septic Tank ကို Black Cotton Soil( ဆားနယ္ဖြတ္ေခ်းေျမ) တြင္ တည္ေဆာက္ရပါက Tank ၏ အျပင္ပတ္လည္မွာ သဲျဖင္႔Back filling လုပ္ရပါမယ္။Black CottonSoil ဟာ ေရအစိုဓါတ္ရွိတဲ႔ အခ်ိန္မွာ ပြလာျပီး ေဘးနံရံ အေပၚ Compressive Force(ဖိအား) သက္ေရာက္ျပီး ေျခာက္ေသြ႔ခ်ိန္က်ံဳ႕သြားပါက Tensile Force (ဆြဲအား)သက္ေရာက္ေစႏိုင္သျဖင္႔ Septic Tankနံရံမ်ား အက္ကြဲႏိုင္ပါသည္။ထိုအခါ Waterlevel ကိုမထိန္းႏိုင္ဘဲ Septic Actionပ်က္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။နံရံႏွင္႔ ေျမအၾကားSandျဖင္႔ ပိုင္းျခားထားျခင္းျဖင္႔Compressionခံရေသာ္လည္းTensionမခံရသျဖင္႔နံရံ အက္ကြဲျခင္းမွထိုက္သင္႔သေလာက္ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။မ်ားေသာအားျဖင္႔ Free Board (h 2)ကို 0.3 metre(1 ေပခန္႔)ထားေလ႔ရွိပါတယ္။
Septic Action ျဖစ္ရန္ၾကာခ်ိန္(DetentionPeriod) မွာ 12 hrs. ခန္႔ျဖစ္ျပီး Sludgeထြက္ရွိမွဳႏွဳန္းဟာ လူတစ္ဦး တစ္ႏွစ္လ်ွင္10 litres ႏွဳန္းျဖင္႔ တြက္ေလ႔ရွိပါတယ္။ဒါေၾကာင္႔ သံုးစြဲသူဦးေရနဲ႔ လိုအပ္ေသာကန္အရြယ္အစား တြက္ခ်က္မွဳအတိုင္း မွန္ကန္စြာတည္ေဆာက္ျပီး Septic Action Failမျဖစ္ပါက ထြက္ရွိမည္႔ Sludge ထုထည္ကို
တြက္ထုတ္ႏိုင္ျပီး မိမိတည္ေဆာက္ထားတဲ႔ကန္အနက္ရဲ႕ ဘယ္ေနရာေလာက္အထိ Sludge ျဖင္႔ျပည္႔ေနျပီ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းႏိုင္ျပီးစုပ္ထုတ္ျခင္း( Withdrawal)လုပ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။Outlet Pipe ထားရမဲ႔ Level ကိုေတာ႔ တည္ေဆာက္မဲ႔ေနရာရဲ႕ မိုးရာသီေရဝပ္တဲ႔Level ႏွင္႔ ေျမေအာက္ေရ ရွိ/ မရွိ တို႔ အေပၚ
မူတည္ တြက္ခ်က္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ InletPipe ဟာ Outlet ရဲ႕ အထက္ 3" မွ 6" ခန္႔ပိုျမင္႔ေနမွသာ အဆင္ေျပပါမယ္။Sewer Pipe Line ရဲ႕ Slope အခ်ိဳးနဲ႔တြက္ခ်က္ျပီး အေဆာက္အဦးအတြင္းရွိW.C.( Ground Floor) မွ ထြက္တဲ႔ OutletLevel ကို ခ်ိန္မွ ရာသီ မေရြး သံုးလို႔ အဆင္ေျပပါမယ္။

Credit: https://www.facebook.com/khinkhin.gyi.739/posts/1650434988565219:0